حقوق دارنده اسرار تجاری و نحوه حمایت

صاحب یک راز تجارتی در صورتی که فرد دیگری بدون اجازه اقدام به بدست آوردن افشای اسرار تجاری نماید حق شکایت به دادگاه را دارد .صاحب اسرار تجاری همچنین حق دارد به دیگران مجوز استفاده از راز تجاری را بدهد یا حتی می تواند آن را بفروشد.

مالکیت یک راز تجاری معمولا توسط شرایط ایجاد آن تعیین می شود .به طور کلی این قوانین مالکیت در موارد زیر اعمال می شوند :

اسرار تجاری که طی فعالیت های تحقیق و توسعه صورت گرفته تحت حمایت یک شرکت خاص به دست می آیند .

لیست های مشتریان متعلق به شرکت یا فردی که لیست را تهیه کرده است .

اسرار تجاری حاصل از فعالیت کارمند در طول دوره فعالیتش به کارفرما تعلق دارند.

اسرار تجاری حاصل از فعالیت یک کارمند در وقت و زمان متعلق به خود او و با تجهیزات شخصی معمولا به خود کارمند تعلق دارند .

اسرار تجاری در حقوق ما مال محسوب شده و در دسته حقوق مالی معنوی قرار می گیرند که موضوع آن به جای اشیا خارجی ، امور ذهنی و فکری است اما یکی از مهم ترین حقوقی که هر مالکی نسبت به مایلمک خود از آن برخوردار می باشد  این است که می تواند از تجاوز دیگران نسبت به اموال خود جلوگیری نماید و این امر در مورد مالک اسرار تجاری نیز مصداق می یابد چرا که همان طور که وی حق بهره برداری و انتفاع انحصاری از حاصل فعالیت فکری  ذهنی خود داراست علاوه بر آن می تواند از هرگونه سو استفاده و تجاوز بر حق خود جلوگیری نماید .

اطلاعات تا زمانی محرمانه محسوب می شوند که افشا نشده باشد و به محض افشا ء محرمانگی خود را از دست می دهد و ارزشی برای مالک آن نخواهد داشت .

حال سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که منظور از انتشار و افشاء چیست ؟آیا صرف اینکه یک نفر به نحوی به اسرار و اطلاعات مالک دست یابد بدون آن که از آن بهره برداری یا استفاده نماید ، می توان گفت آن اسرارو اطلاعات منتشر شده و محرمانگی خود را از دست داده است و دیگر تحت عنوان اسرار و اطلاعات محرمانه قابل حمایت نیستند یا اینکه باید این اطلاعات در اختیار دیگر افراد قرار گیرد تا مصداق افشاء و انتشار باشد .

اسرار تجاری در دسته اموال قرار می گیرند لذا در جایی که شخصی به نحوی به اسرار تجاری مالک دست می یابد در مقابل مالک ضامن است .در برخی موارد مالک اطلاعات خود اطلاعاتش را در اختیار اشخاص دیگر قرار می دهد. در این گونه موارد ید دریافت کننده در مقابل مالک ید امانی است ، به این مفهوم که شخص حق ندارد اطلاعات را در غیر از هدفی که مالک آن آنها را به او انتقال داده استفاده نماید ، در غیر این صورت ید امانی او تبدیل به ید ضمانی خواهد شد .

گاه اشخاص به طور تصادفی و کاملا اتفاقی و در نتیجه اشتباه به اطلاعات دست می یابد در این گونه موارد اگر دریافت کننده از ماهیت محرمانه اطلاعات آگاهی داشته باشد ،در مقابل مالک ضامن است و حق بهره برداری از آن اطلاعات را ندارد ودر صورت بهره برداری باید از عهده خساراتی که به مالک وارد می شود برآید .

در خصوص اسرار تجاری از آنجا که عین خارجی نیست مثال نسبت به آن مصداق پیدا نمی کند اما شخص تلف کننده باید از عهده خسارت وارده به مالک برآید .

تصرف مالکانه :

یکی از مهم ترین حقوق مالک اطلاعات جلوگیری از تجاوز و استفاده بدون مجوز از آن است این حق به صاحب اطلاعات اجازه می دهد که جلو هر گونه تجاوز و استفاده بدون مجوز از اطلاعات را بگیرد .گروه هایی که صاحب اطلاعات می تواند آنها را از کپی کردن ، بهره برداری یا منفعت بردن از اطلاعات و یا افشاء آن اطلاعات نزد دیگران بدون اجازه قبلی منع نماید . عبارتند از :

1-اشخاصی که به خودی خود  وظیفه حفاظت اطلاعات را به عهده داشته تا آن اطلاعات مورد استفاده یا افشا قرار نگیرد ، نظیر مستخدمانی که با اطلاعات کارفرمای خود به عنوان بخشی از شغلخود در ارتباط هستند .

2-اشخاصی که موافقت نامه های عدم افشا را امضا نموده اند و بدین ترتیب متعهد شده اند که اطلاعات محرمانه را بدون اجازه مالک افشا نکنند .باید گفت این بهترین شیوه برای مالک اطلاعات است که تعهد به محرمانه نگه داشتن اطلاعات را ایجاد نماید .

3-افرادی که عالما و عامدا اطلاعات را از کسانی دریافت می کنند که حق افشای آن اطلاعات را نداشته اند.

4-افرادی که به طور تصادفی یا در اثر اشتباه به اطلاعات دست یافته اند در صورتی که می دانسته اند اطلاعات تحت عنوان اطلاعات محرمانه تحت حمایت قرار دارند