مقدار مهریه در قانون مدنی ایران

مقدار مهریه:

در این مقاله مقدار مهریه در قانون مدنی ایران با شرح و تفصیل توضیح داده می شود.

موسسه حقوقی پاد متشکل از تیم تخصصی کارشناسان حقوقی و وکیل پایه یک دادگستری در محدوده نیاوران آماده ارائه خدمات مشاوره حقوقی به شما عزیزان می باشد.وکلای متعهد موسسه حقوقی پاد در تمامی زمینه های حقوقی و کیفری دعاوی شما را متبحرانه پیگیری خواهند کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.

مقدار مهریه مشهور بين فقهای امامیه این است که برای مهر، حداقل و حداکثری نیست و میزان آن بستگی به تراضی طرفین دارد. منظور از طرفین هم در این عبارت، زوجین هستند، مگر اینکه پس از تنظیم آن را امضا کنند که در این صورت معتبر خواهد بود. در قرآن و روایات وارده از معصومین (ع) برای مهریه حد و مرزی قائل نشده اند و از جمله، تأكيدات بر این امر حدیث معتبری است از امام باقر که می فرماید: «الصداق ما تراضيا عليه من قليل او كثيرا؟ اما با توجه به مباحثی که پیرامون اندازه مهر شده است، این امر مسلم تلقی شده است که حداقل مهریه باید چیزی باشد که مالیت داشته و بتوان برای آن ارزشی قائل شد.

شرایط و مقدار مهریه در قانون مدنی ایران:

شرایط مهر مهر باید دارای شرایط زیر باشد:

1. مالیت داشته و دارای ارزش مالی باشد، به نحوی که در بازار اقتصادی قابل داد و ستد و معاوضه بوده و مورد معامله قرار گیرد، مانند: زمین، اتومبیل و گندم. . مقدار مهریه در قانون مدنی ایران

۲. قابل تملک و نقل و انتقال باشد و زن بتواند نسبت به آن تملک نماید؛ بنابراین مالی که قابل انتقال نمی باشد مانند اموال عمومی و موقوفات را نمی توان مهر زن قرار داده ازيرا زوجه نمی تواند مالک آنها گردد و آن را نیز منتقل کند.

 3.مهر باید معین و معلوم باشد و نامعین و مجهول نباشد.

4.قدرت بر تسلیم مرد نیز شرط است. منظور غائی زن از قرار دادن مهر در نکاح، به دست آوردن آن مال است، لذا چنانچه شوهر مالی را به عنوان مهر به زن تملیک نماید که قدرت بر تسلیم آن نداشته باشد و زن هم فاقد قدرت بر تسلم و تصرف آن باشد، مانند انگشتری که در دریا غرق شده و یا باغی که در ید غاصبانه غیر باشد، تملیک بلااثر خواهد بود.

حالات حقوقی مهر:

حالات (وضعیتهای حقوقی مهر مهر همواره به صورت متعارف و به هنگام خواستگاری و نکاح یا پس از آن تعیین نمی شود، بلکه ممکن است حالات حقوقی مختلفی را به این اعتبار و نیز به علت وضعیتهای متعددی که در امر ازدواج حادث می شود، با خود به همراه داشته باشد. اهم این حالات حقوقی عبارتند از: مقدار مهریه در قانون مدنی ایران

تعهد ثالث به پرداخت مهر

تعهد ثالث به پرداخت مهر ممکن  است پرداخت مهر بر عهده ثالث قرار گیرد؛ ولی الزام شوهر به دادن مهر را از بین نمی برد و ثالث در حکم ضامن است. از این رو بسیاری از خانواده ها به هنگام خواستگاری و ازدواج دخترشان، با آگاهی از عدم تمکن مالی داماد (مرد) و اطلاع از داراییهای فراوان خانواده یا آشنایان وی، تقاضای تضمین و تعهد پرداخت مهر توسط یکی از آشنایان یا اعضای خانواده مرد را به ترتیب فوق مطرح کرده و بر آن نیز تأکید می نمایند. در چنین حالتی، علاوه بر مرد (زوج)، شخص ثالث نیز متعهد به پرداخت مهریه زوجه بوده و نامبرده می تواند آن را از هریک از آنها و یا از هر دوی آنان به طور تضامنی مطالبه کند. همچنین، ممکن است مال (عين) متعلق به شخص ثالثی به عنوان مهر زن قرار داده شود و لزومی ندارد که عین مهر، حتما متعلق به شوهر باشد. چنانچه در برخی از شهرها مرسوم است که پدر داماد قسمتی از باغ، زمین یا ملک متعلق به خود را به عنوان مهر پسر خود قرار داده و در سند نکاحيه نیز قید می گردد.

تعیین مهر توسط ثالث یا شوهر

تعیین مهر توسط ثالث یا شوهر ممکن است اختیار تعیین مهر طبق ماده ۱۰۸۹ قانون مدنی به شوهر یا شخص ثالثی داده شود که در این صورت، شوهر یا شخص ثالث می تواند مهر را به میزان دلخواه تعیین کند. این شخص به منزله داور طرفین محسوب و هیچ یک از آنها حق عزل داور را بدون رضای دیگری ندارد. با وجود این اگر شخص ثالث از قبول سمتی که به او تفویض شده، امتناع ورزد یا پیش از تعیین مهر فوت کند یا مجنون شود، اختیار تعیین مهر با دادگاه است، مگر اینکه تراضی به داوری دیگر با تعیین مهر المسمى شود.

مهر مورد تعیین شخص ثالث به عنوان مهرالمسمی بوده و در صورت وقوع طلاق قبل از نزدیکی، زن مستحق دریافت نصف آن خواهد بود. ضمن آنکه انحلال نکاح به وسیله طلاق یا فسخ نکاح نیز باعث انحلال قرارداد داوری فوق نمی شود؛ سمت داور باقی می ماند و او می تواند میزان مهر را بر طبق اختیار حاصله، تعیین کند؛ معهذا اگر ثالث بعد از نزدیکی زن و شوهر و پیش از تعیین مهر بمیرد، چون با مرگ او تعیین مهر ممکن نیست، فرض بر استحقاق زن به مهرالمثل طبق ماده ۱۰۸۷ قانون فوق و یا تعیین مهر به وسیله دادگاه است.

تعیین مهر توسط زن

طبق ماده ۱۰۹۰ قانون مدنی، ممکن است اختيار تعيين مهر به زن داده شود، در چنین حالتی زن نمی تواند بیشتر از مهرالمثل معین نماید. مهرالمثل نیز برابر ماده ۱۰۹۱ همان قانون، براساس وضعیت زن از حیث شرافت خانوادگی، صفات و حالات، زیبایی، تحصیلات، موقعیت شغلی، اجتماعی و خانوادگی و با توجه به مقتضیات زمانی، مکانی و عرفی تعیین می شود؛ لذا در چنین صورتی، زن نمی تواند فراتر از مهرالمثل نسبت به تعیین مهر اقدام نماید. مقدار مهریه در قانون مدنی ایران

مهر و طلاق قبل از نزدیکی

در صورت وقوع طلاق پیش از نزدیکی، زن مستحق نصف مهر تعیین شده یا همان مهرالمسمی است. اگر ملک موضوع مهریه، مشاع باشد، بالمناصفه، مشاعا شریک خواهند شد و در صورت عدم پرداخت مهر در زمان طلاق، زوج مدیون به نیمی از آن خواهد بود؛ علاوه بر این در صورت دریافت کامل مهر توسط زن، شوهر طبق ماده ۱۰۹۲ قانون مسانی حق دارد مازاد بر نصف را عینا یا مثلا با قیمت استرداد کند. وقوع طلاق، شرط انحلال مالکیت نیمی از مهر برای زن است و پیش از طلاق هم نمی توان او را مالک تمام مهر دانست و در صورت تلف شدن عین مهر توسط زن، شوهر می تواند مثل یا قیمت نیم مهر را از وی بگیرد؛ معهذا در صورتی که زن مهر خویش را به شوهر ببخشد و طلاق پیش از نزدیکی واقع شود، شوهر به جهت عدم پرداخت هر گونه مالی به زن، حقی بر او ندارد.

مهر و طلاق بعد از نزدیکی مالكیت زن نسبت به مهر به مجرد عقد نکاح حاصل می شود، ولی نحوه مالکیت او نسبت به تمامی مهر یکسان نیست، بلکه مالکیت زن به نصف آن به عنوان مهر، ثابت و نصف دیگر که قابل برگشت به مالکیت شوهر در اثر طلاق قبل از نزدیکی است، به وسیله نزدیکی تثبیت می گردد؛ بنابراین نزدیکی شرط مالكیت زن نسبت به نصف دیگر یا تمام مهر است.

شرط مدت یا قرار اقساط برای پرداخت مهر

برابر ماده ۱۰۸۳ قانون مدنی، می توان برای پرداخت تمام یا قسمتی از مهر، مدت یا اقساطی قرار داد، لذا ضروری نیست که مهریه یکجا و به طور نقدی پرداخت گردد، بلکه می توان ضمن عقد نکاح برای آن به ترتیب فوق عمل کرد. همچنین، قسمتی از مهریه می تواند حال باشد و برای پرداخت بقیه آن مدت قرار داد. مقدار مهریه در قانون مدنی ایران

مهر و فسخ نکاح

فسخ نکاح ممکن است به علت وجود عيوب مذکور در زوجین طبق ماده ۱۱۲۱-۱۱۲۷ قانون مدنی و یا تخلف از شرط و صفت مورد توافق آنها وفق ماده ۱۱۲۸ همان قانون باشد و در هر یک از دو قسم، گاه فسخ نکاح به تقاضای زوج و زمانی هم به درخواست زوجه انجام می شود و ممکن است فسخ نکاح بعد یا قبل از نزدیکی صورت پذیرد. با وجود این ۱۱۰ ازدواج و طلاق فسخ نکاح در صورت تخلف از شرط یا صفت زمانی مصداق می یابد که یکی از طرفین نسبت به دیگری تدلیس نماید و طرف مقابل خویش را فریب دهد و یا وصف خاص، تحصیلات عالیه، شغل ویژه و موقعیت اجتماعی مهم را در عقد نکاح ذکر کرده و یا آنکه عقد بر آن اساس واقع شده باشد که در صورت اثبات خلاف آن، از موجبات فسخ نکاح برای طرف مقابل خواهد بود.

در فسخ نکاح ضروری است که دارنده حق فسخ، از عیوب موجود در قبل از – ازدواج مطلع نبوده و متعاقبا بدان آگاهی یابد. ضمن آنکه، حق فسخ مزبور فوری است و اگر طرفی که حق فسخ دارد، بعد از اطلاع به علت فسخ، نکاح را فسخ نکند، خیار (حق فسخ قانونی) او ساقط می شود، به شرط اینکه علم به حق فسخ و فوریت آن داشته باشد. مقدار مهریه در قانون مدنی ایران

تشخیص مدتی که برای امکان فسخ نکاح لازم بوده، به نظر عرف و عادت است ا(ماده ۱۱۳۱ ق.م)؛ بنابراین آثار فسخ نکاح و مهریه، بر حسب اینکه فسخ قبل از نزدیکی با پس از آن واقع شده باشد، متفاوت است..